Cukrzyca a cykl menstruacyjny
Jeśli co miesiąc denerwujesz się, bo nagle Twoje z reguły stabilne glikemie szaleją, zatrzymaj się tutaj na chwilę i zastanów, czy nie jest to efekt cyklu menstruacyjnego. Faza cyklu może mieć duże znaczenie przy insulinooporności, a sama cukrzyca może wpływać menstruację. Zacznijmy od początku.
Mówi się o dwóch fazach cyklu: fazie folikularnej (od pierwszego dnia miesiączki do około 14.) oraz fazie lutealnej (około 14 kolejnych dni, zaraz po owulacji). Są one od siebie oddzielone owulacją. W pierwszej fazie dochodzi do wzrostu pęcherzyków jajnikowych i rozwoju komórki jajowej – w jej ostatnich dniach obserwuje się zwiększoną produkcję estrogenu.
Druga jest faza lutealna, w której zapłodniona komórka przechodzi w ciałko ciążowe lub obumiera, jeśli nie doszło do zapłodnienia. W tej fazie obserwuje się znaczny wzrost produkcji progesteronu. Badania (m.in. Barata i in. 2013) pokazały redukcję epizodów hipoglikemii i zwiększenie hiperglikemii (28% vs. 22%) w fazie lutealnej w stosunku do folikularnej. Wspomniana analiza wykazała też, że glikemie na czczo i po posiłkach miały wyższe wartości niż w pierwszej fazie cyklu. Inne badanie (Trout i in. 2007) pokazało, że to zjawisko jest obserwowane u wielu kobiet, jednak może różnić się rozmiarem lub nie występować w ogóle – wszystko zależy od organizmu.
W fazie lutealnej zwiększa się produkcja progesteronu. To hormon, który jest powiązany z insulinoopornością, dlatego większość kobiet może naturalnie mieć wyższe poziomy właśnie wtedy. Progesteron jest też produkowany w większych ilościach podczas ciąży i bardzo często zmusza diabetyczki do znacznego zwiększania ilości przyjmowanej insuliny.
Jak zidentyfikować, czy problem wyższych cukrów w różnych fazach cyklu dotyczy właśnie Ciebie?
Przede wszystkim obserwuj. Zacznij prowadzić kalendarzyk cyklu – możesz do tego używać aplikacji, które pozwalają zaznaczyć wszystkie dni krwawienia, własne obserwacje, dodawać informacje o antykoncepcji itp. Te aplikacje przy odpowiedniej ilości wprowadzonych danych mogą wyliczyć dni płodne i przewidywać daty kolejnych miesiączek.
Rejestrując informacje o cyklu, staraj się sprawdzać glikemię najlepiej o tych samych porach, aby zobaczyć, jak wygląda Twój model poziomów cukru. Kiedy będziesz mieć już informacje z kilku miesięcy, możesz zacząć analizować i wychwycić, czy poranne glikemie są wyższe w fazie lutealnej i o ile. Dodatkową pomocą może być aplikacja mySugrktóra ma własny znacznik „menstruacja”.
Pamiętaj, zdrowa osoba powinna miesiączkować regularnie. Jeśli masz za sobą kilka lat menstruacji, a Twoje miesiączki pojawiają się sporadycznie lub coś Cię niepokoi, koniecznie porozmawiaj o tym z lekarzem – cukrzyca może mieć na to wpływ.
Źródła:
Alkon Ch., Women’s Health: Diabetes and Periods, https://diatribe.org/women%E2%80%99s-health-diabetes-and-periods(dostęp: 25.10.2021).
Barata D.S. i in. (2013), The Effect of the Menstrual Cycle on Glucose Control in Women With Type 1 Diabetes Evaluated Using a Continuous Glucose Monitoring System, „Diabetes Care”, 36(5).
Chisholm A. (2021), 5 Things Women Need to Know About Diabetes and Their Period, https://www.verywellhealth.com/diabetes-and-womens-menstrual-cycles-4067212 (dostęp: 25.10.2021).
Mensen T.B., Young S.L. (2015), Progesterone and the Luteal Phase, „Obstetrics and Gynecology Clinics of North America”, 42(1).
Trout K.K. i in. (2007), Menstrual cycle effects on insulin sensitivity in women with type 1 diabetes: a pilot study, „Diabetes Technology & Therapeutics”, 9(2).
Vieira G., How to Improve Blood Sugar Control During Your Period.
[MCh1]kiedy autorów jest trzech lub więcej, podaje się tylko pierwszego z dopiskiem “i in.”